Siecioholizm

Kryteria diagnostyczne siecioholizmu

Kryteria diagnostyczne DSM-IV

Opierając się na kryteriach diagnostycznych sugerowanych w DSM-IV można zaproponować, aby uzależnienie rozpatrywać jako szkodliwy model korzystania z internetu, prowadzący do istotnego klinicznie upośledzenia lub uszkodzenia manifestującego się, w ciągu minionych 12 miesięcy, co najmniej trzema spośród niżej wyszczególnionych objawów:

1. Tolerancja, rozumiana jako:
a. potrzeba korzystania z internetu przez coraz dłuższy czas, aby uzyskać zadowolenie lub
b. wyraźny, stopniowy spadek satysfakcji osiąganej podczas korzystania z internetu przez tę samą ilość czasu.

2. Objawy odstawienia manifestujące się:
a. zespołem abstynencyjnym, przejawiającym się występowaniem co najmniej dwóch spośród następujących objawów, występujących w ciągu kilku dni (do 1 miesiąca) po zprzestaniu lub ograniczeniu korzystania z internetu:
- pobudzenie psychoruchowe;
- niepokój lub lęk;
- obsesyjne myślenie o tym, co dzieje się na internecie;
- fantazje i marzenia senne na temat internetu;
- celowe lub mimowolne poruszanie palcami w sposób charakterystyczny dla pisania na klawiaturze;
b. korzystaniem z internetu i innych, podobnych instytucji, celem uniknięcia przykrych objawów pojawiających się po "odstawieniu" internetu (objawów zespołu abstynencyjnego).

3. Częste przekraczanie planowanego wcześniej czasu przeznaczonego na korzystania z internetu.

4. Utrwalona potrzeba lub nieudane próby ograniczania bądź zaprzestania korzystania z internetu.

5. Poświęcanie dużej ilości czasu na wykonywanie czynności związanych z internetem (np. kupowanie książek na temat internetu, wypróbowywanie nowych przeglądarek stron www, porządkowanie ściągniętych z internetu materiałów itp.)

6. Ograniczanie bądź rezygnacja z aktywności społecznej, zawodowej lub rekreacyjnej na rzecz korzystania z internetu.

7. Korzystanie z internetu, pomimo świadomości doświadczania trwałych lub narastających problemów somatycznych (fizycznych), psychologicznych bądź społecznych spowodowanych lub nasilających się w związku z korzystaniem z internetu (np. ograniczenie czasu snu, występowanie problemów rodzinnych, spóźnianie się do pracy i na spotkania, zaniedbywanie obowiązków lub rezygnacja z innych istotnych działań)

Kryteria diagnostyczne ICD-10

Opierając się, z kolei, na kryteriach diagnostycznych uzależnień wg ICD-10 można zaproponować, aby uzależnienie od internetu rozpoznawać wówczas, kiedy w okresie ostatniego roku stwierdzono obecność co najmniej trzech objawów z poniższej listy:

1. silną potrzebę lub poczucie przymusu korzystania z internetu;

2. subiektywne przekonanie o mniejszej mozliwości kontrolowania zachowań związanych z internetem, tj. upośledzenie kontroli nad powstrzymywaniem się od korzystania z internetu oraz nad długością spędzania czasu przy internecie;

3. występowanie, przy próbach przerwania lub ograniczenia korzystania z internetu, niepokoju, rozdrażnienia czy gorszego samopoczucia oraz ustępowanie tych stanów z chwilą powrotu do komputera;

4. spędzanie coraz większej ilości czasu przy internecie w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie;

5. postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz internetu;

6. korzystanie z internetu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek ze spędzaniem czasu przy internecie.

Zanim uzależnienie od internetu znajdzie sie w kolejnej Rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych powinno być traktowane podobnie jak schorzenia z działu "Zaburzenia nawyków i popędów" lub "Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne".

Czy internet i komputer są problemem w Pani/Pana życiu?

Problem zaczyna się wówczas, kiedy komputer zaczyna pochłaniać coraz więcej czasu (np. osoby spełniające kryteria uzależnienia spędzały przy komputerze 38-40 godz. tygodniowo), a jednocześnie jest używany w celu nagradzania siebie, odprężenia się, "odreagowania" czy ucieczki od codzienności. Do tego dołączają się rosnące koszta połączeń internetowych oraz związane z nimi kłopoty finansowe a także współistniejące problemy rodzinne, zawodowe i inne.

Jeżeli chcielibyśmy spojrzeć na ten problem podobnie jak na inne uzależnienia wówczas do objawów przemawiających za uzależnieniem od komputera należałoby zaliczyć:

- spędzanie przy komputerze coraz większej ilości czasu kosztem innych dotychczasowych zainteresowań;
- zaniedbywanie obowiązków rodzinnych czy zawodowych (szkolnych) w związku z komputerem;
- pojawianie się konfliktów rodzinnych w związku z komputerem;
- kłamanie odnośnie ilości czasu spędzonego przy komputerze;
- podejmowanie prób kontrolowania czasu spędzanego przy komputerze;
- przeznaczanie coraz większej ilości pieniędzy na zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania, akcesoriów czy książek i czasopism o tematyce komputerowej;
- reagowanie rozdrażnieniem czy nawet agresją w sytuacjach, kiedy korzystanie z komputera jest utrudnione bądź niemożliwe.

Kimberly Young, psycholog z University of Pittsbourgh (USA), w połowie lat 90., jako pierwsza zaproponowała, aby uzależnienie od internetu zacząc traktować jako chorobę, czym naraziła się zwolennikom poglądu, że uzależnić sie można tylko od substancji chemicznych. Przedstawiła ona propozycję pytań ułatwiających postawienie diagnozy uzależnienia od internetu (Internet Addiction Disorder). Zdaniem autorki, udzielenie twierdzącej odpowiedzi na pięć spośród ośmiu pytań przemawia za istnieniem patologicznego uzależnienia od internetu. Oto pytania:

1. Czy czuje się Pan/i zaabsorbowana/y internetem do tego stopnia, że ciągle rozmyśla o odbytych sesjach internetowych i/lub nie może doczekać się kolejnych sesji)?
2. Czy odczuwa Pan/i potrzebę zwiększenia ilości czasu spędzanego przy internecie, aby uzyskać większe zadowolenie (mieć więcej satysfakcji)?
3. Czy podejmował/a Pan/i wielokrotnie, nieudane próby kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania korzystania z internetu?
4. Czy odczuwał Pan/i wewnętrzny niepokój, miał/a nastrój depresyjny albo był/a rozdrażniona/y wówczas, kiedy próbował Pan/i ograniczać lub przerwać korzystanie z internetu?
5. Czy zdarza się Pani/Panu spędzać przy internecie więcej czasu niż pierwotnie planowałaś/eś?
6. Czy kiedykolwiek ryzykował/a Pan/i utratą bliskiej osoby, ważnych relacji z innymi ludźmi, pracy, nauki albo kariery zawodowej w związku z ze spędzaniem zbyt dużej ilości czasu w internecie?
7. Czy kiedykolwiek skłamał/a Pan/i swoim bliskim, terapeutom albo komuś innemu w celu ukrycia twojego nadmiernego zainteresowania internetem?
8.Czy używa Pan/i internetu w celu ucieczki od problemów, albo w celu uniknięcia nieprzyjemnych uczuć (np. poczucia bezradności, poczucia winy, niepokoju lub depresji)?

opr. dr n. med. Bohdan T. Woronowicz

Umieszczenie na tej stronie reklamy ośrodka nie oznacza wcale, że dany ośrodek jest przez nas rekomendowany